Özel Belgede Sahtecilik Suçu

Belgede sahtecilik suçunun resmi belgede sahtecilik suçundan ayrı olarak özel belgede sahtecilik suçu, özel belgenin sahte olarak düzenlenmesi, kullanılması ve bu suçun soruşturma ve kovuşturma evreleri ile yaptırımı incelenerek bu makalede aktarılması amaçlanmıştır.

Özel belgede sahtecilik suçu TCK madde 206'da açıklanmış olup bu maddede hem özel belgede sahtecilik hem de sahte olarak düzenlenen özel belgenin kullanılması suçu düzenlenmiştir.

TCK madde 207;"f(1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

f(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." şeklinde düzenlenmiştir.

Mevcut özel belge üzerinde sahtecilik suçundan bahsedebilmek için, belge düzenlenirken yapılan değişikliklerin kişileri aldatıcı nitelikte olması gerekmektedir.

Bu suçun oluşması için gerçekte aslında var olmayan özel bir belgenin, varmış gibi sahte nitelikli olarak düzenlenmesi gerekir. Bu belge belgeyi düzenlemeye yetkili gerçek ya da tüzel kişinin unvanı, unvana ait şekilleri ve imzaya yetkisi olan kişi veya kişilerin imzası taklit edilmek suretiyle hazırlanmalıdır. Bunların eksikliği halinde özel belgenin varlığından söz edilemeyeceği için söz konusu suç oluşmamış olur.

Belge tamamen sahte olabileceği gibi kısmen sahte özel belge de olabilir. Bu durumda gerçekte gerçek yetkililere düzenlenmiş özel belgenin üzerinde sonradan değişiklik yapılması suretiyle kısmen sahte özel belge oluşturulur.

Kişinin sahte isimle imzalamış olduğu özel belge kendisine ait isimle imzalanmaması nedeniyle sahte belge olur. Ancak ünlü bir şarkıcının herkesin bildiği takma ismi ile imzalamış olduğu belge sahte belge niteliği taşımaz.

Özel belgede sahtecilik suçunun diğer seçimlik hareketlerle işlenmesi durumlarını da açıklayacak olursak;

-Gerçekte var olan özel bir belgenin başkalarını aldatacak nitelikte değiştirilmesiyle suç fiilinin işlenmesi durumunda önemli olan gerçek bir özel belgenin bulunması ve sahte değişikliğin bu belge üzerinde yapılması gerekmektedir.

- Sahte özel belgeyi kullanma seçimlik hareketiyle suç fiilinin işlenmesi durumunda sahte olarak düzenlenmiş olan özel belgenin kullanılması suçun tamamlanması için suça konu olan belgenin herhangi bir hukuki ilişkide ya da hukuki işlem tesisinde dikkate alınmasını sağlamaya çalışarak kullanılması gerekir. Özel belgenin somut olaya bakıldığında fiilen kullanılmamış olması durumunda özel belgede sahtecilik suçu oluşmaz.

- Sahte olarak düzenlenmiş olan belgenin bilerek kullanılması maddenin ikinci fıkrasında ayrıca düzenlenmiş olup kişi düzenleme kısmına katılmamış olsa dahi aynı suçun oluştuğu açıklanmıştır.

Söz konusu suç için cezanın azaltılmasını gerektiren hal olarak hukuki ilişkiye dayanak olan alacağın ispat edilmesi veya gerçekte var olan bir durumun belgelenmesi amacıyla sahtecilik yapılmasıdır. Bu sebeple suçun işlenmesi durumunda ceza indirilir.

Cezanın azaltılma sebeplerinden ayrı olarak açıklandığı üzere söz konusu suçun tamamlanmış olması için sahte olarak hazırlanan özel belgenin düzenlenmesinden sonra hukuki olarak kullanılması gerekmektedir. Bu belgenin düzenlenmesinden sonra kullanılmamış olması durumunda kullanma hareketi parça hareketlere ayrılabiliyorsa suç teşebbüs aşamasında kalmış sayılabilir. Ancak kullanma olmadan sadece sahte belgenin düzenlenmiş olması hazırlık aşaması olarak sayılacağından bu safhada teşebbüsten de bahsedilmez.

Söz konusu suç fiili savcılık tarafından resen soruşturulur. Suça uygun görülen ceza TCK madde 207'de açıklanmış olduğu üzere bir ve ikinci fıkradaki niteliklere aynı olarak bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir.

Sahte olarak düzenlenmiş olan belgenin hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatlanması yada gerçekte var olan bir durumun belgelenmesi amacı güdülerek işlenmesi halinde verilecek olan ceza yarı oranda indirilir.

Bahsedilen suç için öngörülen ceza süresine bakıldığında mağdur ve kamunun zararının giderilmesi halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.